Cuộc Sống Hàng Ngày Thuỷ Thủ Viễn Dương 4 Người

Tôi có một người bạn đồng hương Hải Phòng. Anh là Nguyễn Văn Trường, hiện đang công tác tại Công ty Cổ phần Vận tải dầu Phương Đông Việt (PV Trans Oil). Mười bảy năm tuy không phải là dài nhưng từng ấy thời gian lênh đênh trên biển cũng khiến phong thái anh dày dạn hơn cái tuổi 42 của mình.

Dành nhiều thời gian nghỉ ngơi và thư giãn

Hàng ngày, Cody Sun cố gắng duy trì lịch ngủ hợp lý và đều đặn, đời sống xã hội và suy nghĩ lành mạnh, chứ không ráng chơi quá nhiều.

Anh cho biết “Tôi tin chắc rằng đa phần người chơi hoặc những game thủ giỏi nhất trong ngành đều là những người có thể sắp xếp được thời gian biểu tốt nhất cho bản thân họ và, các bạn biết đó, duy trì lối sống của họ tốt nhất có thể, đó là luyện game cùng với tập luyện thể thao và ăn uống khoa học cũng như có một đời sống xã hội lành mạnh".

Sun tin rằng văn hóa eSports đã được cải thiện đáng kể dù chỉ mới qua hai hoặc ba năm, nhờ áp dụng biện pháp toàn diện hơn đối với việc luyện tập và chơi game. “Chúng tôi chỉ có sáu giờ để ngủ và phải luyện tập liên tục, nên rất khó khăn. Tôi cảm thấy biện pháp hiện tại, hoặc ít nhất là hướng tiếp cận của chúng tôi, đang đảm bảo được chúng tôi có một lối sống lành mạnh, tư duy tích cực và qua đó giúp chúng tôi luyện tập thực sự hiệu quả.”

Sun thừa nhận rằng quan điểm “không bao giờ ngừng chơi” chắc chắn vẫn phổ biến ở một số người chơi game thi đấu, nhưng anh khẳng định những người áp dụng biện pháp toàn diện hơn vào cuộc sống của một game thủ chuyên nghiệp cũng không kém phần nghiêm khắc, nếu không muốn nói là hơn, so với những đồng nghiệp luôn luyện tập một mình vào sáng sớm.

“Duy trì lịch ngủ hợp lý đòi hỏi phải có kỷ luật và sự tập trung cao độ hơn là ráng chơi nhiều nhất có thể,” Sun cho chúng tôi biết. “Bạn sẽ nghĩ rằng: ‘Ôi, ông này chăm hơn vì luyện tới tận 3 giờ sáng, còn ông kia chỉ tập đến 12 giờ hay thậm chí là 11:30.’ Tuy nhiên, người duy trì lịch biểu tốt hơn thì sẽ có kỷ luật hơn và điều này có ích cho cả các khía cạnh khác trong cuộc sống của họ cũng như cho việc chơi game.”

Đôi lúc, điều này có nghĩa là rời khỏi bàn phím, thậm chí là chỉ xem người khác chơi League of Legends*, như trong trường hợp của Cody Sun. “Bạn vẫn học hỏi được nhiều điều khi quan sát người khác chơi, nhưng lại ít căng thẳng hơn rất nhiều,” anh nói.

Trong khi đó, vào cuối ngày, game thủ CS:GO Noquez cần nghỉ chơi càng nhiều càng tốt.

“Sau một ngày dài luyện tập và vì chúng tôi nghỉ chơi khá muộn, nên tôi thường mệt đến nỗi không làm được gì,” cô nói. “Vì thế, hoạt động ưa thích nhất của tôi khá đơn giản: chỉ là nằm thư giãn trên ghế sofa cùng với chồng chưa cưới và cún cưng rồi xem một vài bộ phim!”

Về phần mình, Gallagher nuối tiếc nhớ về hôm anh được nghỉ tập và đi chơi cả ngày gần đây.

“Hôm qua là ngày nghỉ, tôi chỉ ngồi ngoài trời và trò chuyện điện thoại với mọi người trong khoảng tám tiếng đồng hồ theo đúng nghĩa đen. Từ 1 giờ trưa đến khoảng 9 giờ tối, tôi chỉ ở bên ngoài, đặt đồ ăn và vẫn ở bên ngoài. Thời tiết ngoài trời rất đẹp, tôi thực sự không muốn ngồi trong nhà chơi game suốt,” anh nói.

Hóa ra, cuộc sống của một game thủ chuyên nghiệp không phải lúc nào cũng dễ chịu và thoải mái như mọi người nghĩ. Galagher nói rằng: “Tôi nghĩ thư giãn trong eSports là một trong những điều khó khăn nhất vì công việc này cũng là thú vui của chúng tôi. Do đó, đôi khi rất khó để tách rời công việc và đời sống xã hội ra khỏi các hoạt động thư giãn khác mà mọi người thường làm.” Bạn có thể tìm hiểu thêm cách trở thành một game thủ esport chuyên nghiệp tại đây.

Cách đây hơn ba thập niên, vào khoảng những năm 80, 90 của thế kỉ 20, thời kì mà nền kinh tế nước ta còn cực kì khó khăn thì có hai lớp người được không ít thanh niên cũng như những người dân mơ ước. Một là lái xe quá cảnh, thứ hai là người thủy thủ viễn dương.

Làm nhiệm vụ vận tải biển viễn dương hồi đó có nhiều công ty như Công ty vận tải biển 3, Công ty Vitranschart, các công ty vận tải biển của các địa phương như Hamasco của Hà Nội…Nhưng Công ty Vận tải biển Việt nam (bây giờ đổi tên là Công ty Cổ phần Vận tải biển Việt Nam), tên thương hiệu là Vosco, giữ vai trò chủ lực vận tải viễn dương đã trở thành biểu tượng và thương hiệu vận tải biển Việt Nam, và thủy thủ viễn dương dù ở đâu cũng đều được dân gian gọi là thủy thủ Vosco.

Anh lái xe quá cảnh và chàng thủy thủ Vosco dạo đó được xã hội ngưỡng mộ chủ yếu vì sự giàu có. Và sự giàu có này đều bắt đầu từ buôn lậu. Lái xe quá cảnh giấu hàng lậu dưới những tảng thạch cao để vượt qua kiểm soát của Hải quan Lao Bảo, còn thủy thủ viễn dương thì giấu hàng lậu “cáy” ( hàng vượt chỉ tiêu được phép mang sau mỗi chuyến vận tải ) ở đủ các ngóc ngách khó tìm trên tàu.

Xét về khía cạnh nào đó, hiện tượng buôn lậu của lái xe quá cảnh và chàng thủy thủ viễn dương đều xuất phát từ quan hệ cung cầu, do sự khan hiếm hàng hóa và hoàn cảnh đưa đẩy. Tuy nhiên, về mặt thực thi nhiệm vụ thì họ thật xứng đáng là những người anh hùng thực sự.

Chỉ nói riêng về đội ngũ phương tiện vận tải viễn dương dạo đó, khi chúng ta trở về những năm cuối thập kỉ 80 của thế kỉ trước khi nước ta đã bắt đầu những chính sách mở cửa, đổi mới trong kinh tế. Cần nói công bằng rằng nếu không có đội ngũ tàu viễn dương thì chúng ta sẽ tự thêm một lần nữa bế quan tỏa cảng nền kinh tế nước ta vừa thoát khỏi gọng kìm bao cấp và cấm vân. Mà để vận hành những con tàu viễn dương ít nhiều hiện đại so với thời ấy lại chính là đội ngũ những người thủy thủ viễn dương.

Đang điều khiển những con tàu có trọng tải cao nhất chỉ vài trăm tấn chạy trên sông, chạy ven biển đội ngũ thủy thủ vận tải biển thật sự sáng tạo, thông minh, chịu khó học hỏi tiếp cận công nghệ tiên tiến để làm chủ những con tàu có trọng tải hàng vài nghìn, đến hàng vạn tấn có dàn thiết bị điều khiển đòi hỏi một tay nghề chuyên môn cao. Cùng với việc làm chủ phương tiện, thiết bị hiện đại là sự làm quen với các thủ tục vận tải biển quốc tế cực kì nghiêm khắc và quy củ mà trước đó còn rất xa lạ với cán bộ, thủy thủ Việt Nam.

Dạo đó cũng như hiện nay trong giao dịch, vận chuyển tại các bến cảng quốc tế hầu hết đều bằng tiếng Anh. Vậy mà đoàn thủy thủ viễn dương non trẻ của chúng ta đều đã từng bước làm chủ được. Những năm tháng khó khăn đó, có thể nói hầu hết mọi nhiệm vụ vận tải, giao nhận của đoàn tàu viễn dương của ta đều hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ. Giao và nhận thông đồng bén giọt mọi hợp đồng vận tải với mọi quốc gia trên thế giới.

Nói về người thủy thủ viễn dương, không thể không nói đến sự hi sinh cao cả của mỗi cá nhân khi đảm trách nhiệm vụ trên những con tàu. Người viết bài này đã từng trải qua một chuyến đi biển tròn một tháng trên tàu kéo ụ nổi 8.500 tấn vượt Biển đông, chạy từ Quảng Ninh vào đến cảng Sài gòn. Chỉ trong vòng một tháng trời trên biển, mà mọi cảm xúc hỉ, nộ, ái, ố mà một con người có thể trải qua trong suốt cuộc đời đều có thể xuất hiện.

Thử thách đầu tiên đối với mọi người đi biển, chính là những con sóng. Những con sóng khi gần bờ, tại những bãi biển sao hiền hòa thế, nên thơ thế khi nhẹ nhàng ôm lấy bãi cát. Vậy mà ở giữa biển khơi, những con sóng trở nên thật hùng vĩ, tràn đầy nội lực, đôi khi còn trở nên hung dữ một cách đáng sợ.

Phải nói rằng, khi đã trên biển, người thủy thủ viễn dương luôn phải sống, ăn, ngủ, làm việc, làm mọi sinh hoạt cá nhân trong một không gian động, rung lắc liên tục bởi sự tác động của những con sóng. Sau khi kết thúc hành trình, bước lên bờ, cảm giác đầu tiên phải chịu đựng chính là “ say đất”, khi mà sau một thời gian dài ở trong không gian động chuyển sang không gian tĩnh thì thần kinh của chúng ta vẫn chưa kịp thích nghi nên đã tạo ra cảm giác như vậy.

Thử thách thứ hai chính là tình trạng luôn đối mặt với những sự hiểm nguy giữa biển cả mênh mông. Những người thuyền viên khi làm việc luôn trong tình trạng căng thẳng vì phải giữ an toàn cho chính mình, các đồng nghiệp, con tàu cùng nhiều hàng hóa, tài sản giá trị trong điều kiện vô cùng khắc nghiệt. Những con tàu to lớn, vĩ đại như vậy, nhưng giữa biển cả mênh mông, chỉ như những chiếc lá tre nổi trôi trên sông mà thôi. Có những dòng điện tín từ tàu nhắn gửi về bờ, mà đến bây giờ người viết vẫn nổi da gà khi nhắc lại: “nếu 15 phút nữa chúng tôi không điện về thì xin được gửi lời chào vĩnh biệt Tổ quốc và những người thân”.

Thử thách thứ ba là sự cô đơn, những chuyến đi dài hàng vài ba tháng trời giữa biển cả mênh mông, giữa những bến bờ xa lạ để thực hiện nhiệm vụ ngành và đất nước giao phó, xung quanh toàn là nước biển mặn, trên là trời, dưới là biển. Người viết bài này đã từng đứng trên boong tàu nhiều tiếng đồng hồ, dõi mắt xa xăm nhìn ra biển, biển phẳng lặng xanh ngắt, trời cao trong vắt không một gợn mây, tầm nhìn đạt cực đại, nhưng tuyệt nhiên không có một bóng tàu hay thuyền của ngư dân. Thử thách lớn nhất, hay đôi khi cũng trở thành bi kịch cuộc đời, đó là theo hoàn cảnh, điều kiện công việc, người thủy thủ viễn dương phải thường xuyên xa gia đình, xa vợ, con, không làm tròn nhiệm vụ của người chồng, người cha để hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Không ít trường hợp vì long đong trên tàu làm nhiệm vụ vài ba tháng, nửa năm mà người thủy thủ viễn dương khi lên bờ có khi vợ thì ngoại tình vì xa chồng lâu lại có điều kiện kinh tế đủ đầy do chồng cung cấp, con hư hỏng vì không có bàn tay giáo dục của người cha, và cũng một phần vì lý do kinh tế như trên, cha già, mẹ yếu không được chăm nom, chăm sóc đầy đủ...

Nhiều nhiều lắm những thử thách mà người và nghề thủy thủ viễn dương phải đối mặt, nhưng người viết bài này chỉ kể ra những thử thách đời thường nhất, những thử thách con người nhất mà ai cũng có thể cảm nhận được. Ngoài ra, bản lĩnh của những người thuyền viên Việt Nam lại luôn được thể hiện khi những thử thách về sự cố kỹ thuật, thiết bị giữa biển khơi luôn luôn rình rập.

Vào những năm cuối của thập niên 80 của thế kỉ trước thì hầu hết những con tàu trong đội ngũ tàu viễn dương của Việt Nam ta đều là tàu cũ, khiến đội ngũ tàu biển viễn dương của ta hồi đó có tuổi bình quân hơn 30 tuổi, có thời gian lên xấp xỉ 40 tuổi. Vậy mà với những người thủy thủ viễn dương dạo đó nói tiếng Anh truyền khẩu, trình độ tay nghề đang trong tiếp tục trong thời gian tìm tòi, học hỏi, vậy mà hầu như vào những năm đó tỉ lệ vận tải viễn dương đạt độ an toàn lên đến 93-94%.  Đặc biệt không có trường hợp nào tàu của Việt Nam bị đắm, chìm do sự cố kĩ thuật.

Ngày nay nền kinh tế Việt Nam đã ít nhiều phát triển, đời sống dân ta đa phần được cải thiện, nên nghề lái xe qúa cảnh, thủy thủ viễn dương không còn hấp dẫn như xưa nhưng riêng với những ai vào nghề thủy thủ viễn dương hôm nay đã là một ghi nhận cho tình yêu nghề vận tải, yêu biển của những người dấn thân đến với danh hiệu thủy thủ viễn dương. Và với những con người đó thì truyền thống của viễn dương luôn hoàn thành nhiệm vụ, thông minh, sáng tạo trong công việc, dũng cảm đối mặt với mọi hiểm nguy vẫn là dòng chảy để đội ngũ thủy thủ viễn dương vẫn luôn vững vàng, xứng đáng với những gì họ được gửi gắm và giao phó.

Ngày 20/10 là một ngày đặc biệt với phụ nữ Việt Nam. Đây là thời điểm cánh mày râu dành những lời chúc tốt đẹp, hoa và những món quà cho người yêu hoặc vợ con. Nhưng không phải người phụ nữ nào cũng được hưởng trọn vẹn tình yêu thương trong ngày lễ đặc biệt này. Cô giáo mầm non trẻ tuổi Huỳnh Thị Nhung là một người như vậy, bởi chồng Nhung - anh Trần Mạnh Hà - là thủy thủ tàu viễn dương. Vì công việc nên anh Hà phải đi xa nhà hàng tháng trời, không thể ở bên cạnh gia đình vào những ngày lễ tết trọng đại.

Nhung sinh năm 1993 và hiện là giáo viên mầm non tại quận Hoàn Kiếm. Vợ chồng Nhung mới kết hôn được 3 tháng. Trong suốt hơn 2 năm qua, Nhung và chồng chỉ được gặp nhau vài lần mỗi năm.

Chị Nhung hiện đang là giáo viên mầm non tại một trường tư thục tại quận Hoàn Kiếm, Hà nội

Chị Nhung chia sẻ: "Trong 2 năm yêu nhau thì anh ấy đi học ở tỉnh khác, mình thì giảng dạy ở Hà Nội. Vài tháng mới gặp nhau một lần, đưa nhau đi ăn cốc chè, uống cốc nước thì lại phải tạm biệt. Khi anh ấy học xong thì ký hợp đồng làm thủy thủ tàu viễn dương luôn, đi đằng đẵng gần nửa năm trời mới về thăm nhà một lần".

Chị Nhung chia sẻ, lúc bắt đầu yêu và tìm hiểu đã biết dù có cưới nhau thì hai vợ chồng vẫn phải chia xa trong thời gian dài. Bản thân chị cũng từng đắn đo và suy nghĩ rất nhiều, nhiều người cũng khuyên chị nên suy nghĩ lại, nên tìm một người chồng thường xuyên ở cạnh để chia sẻ gánh nặng thay vì cưới một người đàn ông có thời gian ở nhà tính theo từng ngày.

"Nhiều khi mình cũng thấy tủi thân lắm, yêu nhau, cưới nhau bao lâu nhưng hai đứa chưa bao giờ ở bên nhau vào những ngày lễ tết. Dịp 20/10, 8/3, Valentine, Noel, Tết... anh ấy đều đang lênh đênh trên biển, còn mình thì ở nhà một mình, thấy người khác có đôi có cặp cũng buồn lắm. Nhưng cuối cùng, vì tình yêu nên hai đứa vẫn quyết định lấy nhau".

Chị Nhung chia sẻ: "Ngay cả đám cưới làm cũng rất vội vã và gấp gáp. Thời gian từ lúc hai nhà gặp nhau, dạm ngõ, ăn hỏi, chụp ảnh cưới đến lúc đám cưới chỉ khoảng 2 tháng, tranh thủ lúc anh ấy xin nghỉ để về thăm nhà thôi". Hai vợ chồng mới cưới nhau được 2 tháng thì anh Hà đã lên tàu viễn dương đi xa, mọi thứ diễn ra quá nhanh nên cặp vợ chồng son cũng chưa được hưởng tuần trăng mật trọn vẹn như những đôi vợ chồng mới cưới khác.

Mặc dù mới cưới chưa được bao lâu nhưng hai vợ chồng đã phải chia xa, anh Hà hiện đang là thủy thủ tàu viễn dương, một năm chỉ được về thăm nhà 2 - 3 lần

Những ngày chồng lên tàu viễn dương đi xa, chị Nhung chỉ có thể ở nhà mong ngóng tin nhắn của chồng. Nhưng không phải ngày nào anh Hà cũng có thể gửi tin nhắn về cho vợ, bởi trên thuyền không phải lúc nào cũng bắt được sóng, công việc thợ máy cũng bận rộn nên chỉ có thể nhắn tin vào lúc rảnh.

Người vợ trẻ tâm sự nhiều lúc muốn khuyên chồng nghỉ đi tàu viễn dương, ở nhà làm một công việc nào khác. Chị Nhung nghĩ rằng hai vợ chồng dù nghèo hay giàu thì chỉ cần ở bên nhau cũng đủ. Nhưng cuối cùng, anh Hà vẫn thuyết phục được vợ để mình đi tàu viễn dương, nhân những năm tháng trẻ tuổi, còn sức khỏe thì cố gắng bôn ba kiếm tiền để gia đình tương lai có cuộc sống sung túc, no đủ hơn. Hiểu tâm ý của chồng, chị Nhung cũng đành chấp nhận trở thành hậu phương vững chắc cho chồng.

Cách đây ít lâu, thuyền của anh Hà cập bờ, hai vợ chồng chỉ gặp được nhau vài tiếng rồi anh Hà lại vội vã trở về cảng vì sợ tàu đi mất. "Có lần mình ra tàu thăm anh, thấy anh mặc bộ đồ thợ máy nhem nhuốc, vừa tan ca đã chạy đi đón vợ nên không kịp thay đồ, thấy thương lắm. Vì trực muộn nên anh cũng không thể ăn cơm đúng giờ, cơm canh dọn ra lạnh ngắt nhưng vẫn phải cố ăn cho no còn có sức làm việc. Anh bảo bản thân anh cũng thấy buồn và thương vợ nhiều vì không thể đưa vợ đi chơi vào dịp 20/10 như người khác, nhưng mình cũng hiểu và cố động viên chồng" - chị Nhung kể lại.

Ngày 20/10 năm nay cũng không khác biệt nhiều so với các năm trước, chị Nhung vẫn ở nhà một mình với nỗi lo lắng cho người chồng đang lênh đênh trên biển khơi: "Những ngày gần đây thuyền anh không bắt được sóng nên không liên lạc được. Mình lo lắm, không chỉ lo anh ốm đau không ai chăm sóc mà còn lo anh gặp nguy hiểm, bão tố, cướp biển... Dịp 20/10, mình chẳng cần hoa hay quà, mình chỉ cần một dòng tin nhắn báo bình an từ anh, chỉ mong anh luôn khỏe mạnh, hoàn thành tốt nhiệm vụ và sớm trở về mà thôi".

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!